Tầm quan trọng của thụ phấn quyết định hình dáng trái sầu riêng

Thụ phấn là bước khởi đầu định hình toàn bộ quá trình phát triển của trái sầu riêng. Khi phấn hoa khỏe và được nhụy tiếp nhận đầy đủ, các múi lớn đồng đều, trái đẹp và cân xứng. Nếu thụ phấn gián đoạn từ giai đoạn nụ, trái dễ méo, nứt múi và giảm giá trị thương phẩm. Thực tế tại Việt Nam cho thấy thời tiết thất thường và thiếu ong mật tự nhiên có thể làm tỷ lệ méo trái tăng đến 30–40.

Vì sao thụ phấn quyết định hình dáng trái

Ảnh hưởng đến số múi và kích thước múi

Phấn hoa nảy mầm tốt sẽ kích hoạt sự phát triển đồng đều của noãn. Kết quả là số múi ổn định, vách múi nở cân đối, hạn chế khe hở và khoảng rỗng trong trái.

Hậu quả khi thụ phấn kém

Thiếu phấn hoặc nhụy tiếp nhận kém dẫn đến múi phát triển lệch. Trái bị méo, lồi lõm, dễ nứt ở đường phân thùy khi lớn nhanh hoặc gặp mưa gió.

Thực tế tại vườn ở Việt Nam

Giai đoạn hoa xổ nhụy trùng mưa trái mùa làm ong hoạt động kém và rửa trôi phấn. Một số giống như Ri6, Monthong cần thụ phấn bổ sung bằng tay để ổn định đậu trái. Các giống Musang King, Black Thorn cần thụ phấn chéo thì trái mới đạt chuẩn về tỷ lệ đậu và độ đồng đều.

Giải pháp nâng cao tỷ lệ thụ phấn

Thụ phấn nhân tạo đúng thời điểm

• Thực hiện vào buổi tối khi hoa nở rộ sau 1–2 ngày. Chọn phấn từ cây khỏe mạnh không sâu bệnh.
• Giống cần thụ phấn chéo như Musang King, Black Thorn phối hợp phấn giữa hai giống khác nhau để tăng đồng đều.
• Giữ tay dụng cụ khô sạch. Tránh mưa và sương làm ẩm phấn.

Tạo môi trường cho thụ phấn tự nhiên

• Trồng xen cây hoa hút mật quanh vườn để hấp dẫn ong như cúc, vừng, đậu.
• Hạn chế thuốc BVTV giai đoạn nở hoa. Nếu buộc dùng, phun sau 21h và chọn nhóm ít độc với ong.
• Bố trí thùng ong mật khi vào mùa hoa rộ để gia tăng lượt viếng hoa.

Dinh dưỡng hỗ trợ phấn và nhụy

• Bổ sung Bo giúp ống phấn phát triển và bám dính tốt trên đầu nhụy.
• Cung cấp Ca và Mg cân đối giúp thành tế bào vững, tăng sức sống phấn và chất lượng hoa.
• Tránh thừa đạm thời điểm trước nở hoa vì dễ làm hoa mỏng và rụng sớm.

Lịch thụ phấn và kiểm tra tại vườn

• Trước nở hoa 7–10 ngày kiểm tra sức khỏe chùm hoa, tỉa bớt chùm yếu.
• Trong đêm thụ phấn ghi lại lô giống, nguồn phấn, thời điểm thao tác.
• Sau thụ phấn 3–5 ngày kiểm tra tỷ lệ đậu non và cắt bỏ trái lệch dạng sớm để dồn dưỡng chất cho trái đạt chuẩn.

Câu hỏi thường gặp

1. Musang King có cần thụ phấn chéo không?

Cần dùng phấn từ giống khác phù hợp giúp tăng tỷ lệ đậu và độ đồng đều của múi

2. Thời điểm thụ phấn tay hiệu quả nhất?

Buổi tối khi hoa mở hoàn toàn và khô ráo. Tốt nhất sau nở rộ 1–2 ngày

3. Dấu hiệu thụ phấn kém?

Tỷ lệ đậu thấp, trái non rụng nhiều, múi phát triển lệch và trái méo ngay từ sớm

4. Bón Bo Ca Mg thế nào cho an toàn?

Dùng đúng liều khuyến cáo từng sản phẩm. Ưu tiên dạng dễ hấp thu và không phun trùng thời điểm ong hoạt động mạnh.